پیشنهاد تشکیل صندوق سرمایه‌گذاری مشترک امید برای ورود جامع به پروژه‌های توسعه‌ای
پیشنهاد ایجاد شورای عالی سرمایه‌گذاری را در دولت مطرح کرده‌اند که ایده بسیار خوبی است؛ اما با توجه به اینکه لازمه شکل‌گیری آن، فراهم‌سازی زمینه‌های متعددی در دولت است، به نظر می‌رسد که صندوق سرمایه‌گذاری مشترک امید باید تأسیس شود تا بر اساس یک برنامه جامع فی‌مابین تمامی بنگاههایی که امید در آنها نقش دارد، پروژه‌های توسعه‌ای را در سطح ملی تعریف کند
به گزارش روابط عمومی شرکت گروه مدیریت سرمایه گذاری امید، این گروه سرمایه گذاری به عنوان بزرگترین هلدینگ معدنی کشور، این روزها علاوه بر سودآوری سرشاری که بر مبنای بازدهی بالاتر از شاخص کل بورس کسب کرده، گام‌های تازه‌ای را برای ورود به حوزه‌های نوین سرمایه‌گذاری برداشته و در حال حرکت به سمت افزایش سرمایه 20 هزار میلیارد تومانی است. این شرکت بزرگ بورسی در سال 1400 که به نام «تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها» نامگذاری شده، تلاش کرده تا از ابتدای امسال با برگزاری جلسات متعدد، مسیر جهش تولید را در شرکت‌های تابعه هموار کرده و موانع مرتبط با سرمایه‌گذاری‌های سودآور را از پیش روی شرکت‌های خود بردارد. جناب آقای مهندس حسین ملاحسین آقا، نایب‌رئیس شرکت گروه مدیریت سرمایه‌گذاری امید به عنوان یکی از اعضای هیأت مدیره این شرکت، بر این باور است که امروز مهمترین کاری که در شرکت سرمایه‌گذاری امید باید مدنظر قرار داد، تدوین یک برنامه توسعه جامع مشترک بین همه شرکت‌ها است تا تمامی ظرفیت‌ها، در کنار تجهیز منابع مالی، راهبردها و برنامه‌هایی را برای یک مسیر توسعه‌ای سودآور در سطح ملی تدوین و عملیاتی کند.
* نقش شرکت امید در اقتصاد ایران به چه صورت است و چه چشم‌اندازی را می‌توان برای آن ترسیم کرد؟
برای پاسخ به این سوال ابتدا باید به ساختار اقتصاد ایران در گذشته نگاهی انداخت. به هر حال اقتصاد ایران، طی سال‌های گذشته از یک ساختار کاملاً دولتی برخوردار بوده و چند سالی است که با واگذاری سهام شرکت‌ها، نوع مسئولیت و مدیریت سرمایه در آن تغییر یافته است. بر این اساس، شرکت گروه مدیریت سرمایه‌گذاری امید و بانک سپه نیز در رابطه با این واگذاری‌ها، موقعیت خوبی را انتخاب کرده‌اند و بر همین اساس، امروز این شرکت به عنوان متولی و صاحب بخش عمده‌ای از دارایی‌های معدنی کشور مشغول فعالیت بوده و کرسی‌های در اختیار آن از جهات مختلف حائز اهمیت است. بنابراین امید امروز نزدیک به 70 درصد از معادن سنگ‌آهن ایران را تحت مدیریت و تملک خود دارد و شرکت‌های معدنی و صنعتی که عمدتاً ساختار زنجیره ارزش را در اختیار دارند، در کنار شرکت‌های سیمانی، انرژی و صنعتی فعالیت‌های عمده‌ای را به عهده گرفته است و بنابراین وقتی نگاه می‌کنیم، شرکت سرمایه‌گذاری امید، متمرکز بر زنجیره ارزش بنیادین اقتصاد کشور است و بودن در این بخش، نشانگر نقش و اهمیت امید در اداره کشور به لحاظ صنعتی و اقتصادی است که به طور طبیعی این نقش را باید با توجه به رویدادهایی که در دنیا رخ داده و آن دسته از حرکت‌هایی که تابع فناوری‌ها و روش‌های اداره جدید بنگاه‌های اقتصادی است، بازتعریف نمود تا بتوان در توسعه نقش‌آفرینی کرد؛ در غیر این صورت اگر این شرکت نگاهی به توسعه منطبق بر حرکت فناورانه در دنیا نداشته باشد و صرفاً بر روی دارایی‌های فیزیکی متمرکز شده و از توسعه‌ای که در دنیا رخ می‌هد غافل شود، شاید آینده امیدوارکننده‌ای را برای آن نتوان ترسیم کرد؛ لذا نقش امید در آینده را باید بازتعریف کرد و با توجه به واقعیات و تغییراتی که در پهنه‌های متعدد و متنوع فعالیت‌های مدیریتی و توسعه‌ای دنیا شکل گرفته، مسیر راه را ترسیم کرد.
به نظر شما مهمترین اولویت‌های کاری امید با توجه به این تغییرات چطور تعریف می‌شود؟
با توجه به جایگاهی که اکنون شرکت امید در اقتصاد ایران دارد، مهمترین تمرکزی که باید از این پس در فعالیت‌های خود داشته باشد، تمرکز بر روی مدیریت دارایی‌های خود است؛ به این معنا که این شرکت، توسعه ارزشمندی را در شرکت‌های مختلف زیرمجموعه خود صورت داده و پرتفوی دارای بازدهی مناسبی را در شرکت‌های تابعه دارد. پس بر اساس آن، این بنیان یک دارایی بالفعل و سودآور مناسبی را برای امید و بانک سپه ایجاد کرده است؛ ضمن اینکه در برخی دوره‌ها، مدیرانی که مسئولیت اداره این شرکت را به عهده داشته‌اند، با نگاه توسعه‌ای روی صندلی مدیرعامل تکیه زده و نقش اساسی را در ارتباط با توسعه سرمایه‌گذاری در سایر شرکت‌های زیرمجموعه ایفا کرده‌اند؛ اما با توجه به اینکه عمده صنایع و شرکت‌هایی که در پرتفوی امید قرار دارند، به لحاظ فیزیکی در چارچوب داخلی خود توسعه یافته و تقریباً ظرفیت توسعه فیزیکی آنها تکمیل شده است، به نظر می‌رسد اکنون وجه اضطراری که امید نسبت به گذشته دارد، این است که نقش توسعه‌ای خود را بازتعریف کند؛ چراکه این شرکت‌ها امروز به ظرفیت‌های عمده‌ای از سودآوری رسیده و منابع نقدینگی مناسبی دارند که قابل سرمایه‌گذاری در طرح‌های راهبردی است. پس امروز، مهمترین کاری که در سرمایه‌گذاری امید باید مدنظر قرار داد، تدوین یک برنامه جامع توسعه مشترک بین همه شرکت‌ها است؛ به نحوی که تمامی شرکت‌ها در کنار هم، منابع مالی خود را تجهیز کرده و برنامه‌هایی را برای یک مسیر توسعه‌ای در سطح ملی تدوین کنند. بر این اساس مدیرعامل کنونی شرکت گروه مدیریت سرمایه‌گذاری امید پیشنهاد ایجاد شورای عالی سرمایه‌گذاری را در دولت مطرح کرده‌اند که ایده بسیار خوبی است؛ اما با توجه به اینکه لازمه شکل‌گیری آن، فراهم‌سازی زمینه‌های متعددی در دولت است، به نظر می‌رسد که صندوق سرمایه‌گذاری مشترک امید باید تأسیس شود تا بر اساس یک برنامه جامع فی‌مابین تمامی بنگاههایی که امید در آنها نقش دارد، پروژه‌های توسعه‌ای را در سطح ملی تعریف کند و این لازمه‌اش این است که سند توسعه جامع مبتنی بر سند راهبردی امید بین همه شرکت‌ها نهایی شود و بر اساس آن، این صندوق شکل بگیرد؛ پس به نظر می‌رسد اگر این کار به ثمر رسد، مدل خوبی برای کشور است و امید هم می‌تواند نقش اساسی در پیشرانی توسعه ملی ایفا نماید؛ ضمن اینکه این کار حتماً به سودآوری خواهد رسید و منابع زیادی را برای امید و سهامداران به دنبال خواهد داشت.
با توجه به نامگذاری سال جاری از سوی مقام معظم رهبری، فکر می‌کنید که نمود اصلی این شعار در شرکت‌های سرمایه‌گذاری به چه شکلی بروز و ظهور پیدا می‌کند؟
در بحث مربوط به حمایت از تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها، دو برداشت می‌توان داشت؛ به نحوی که باید بررسی کرد که قوانین، مقررات و رویه‌های موجود را چطور باید اصلاح کرد تا موانع، کاهش یافته و فضای بهتری برای کسب و کار ایجاد شود و در عین حال، مفهوم تولید را در دنیای امروز یکبار دیگر مرور کرد؛ به این معنا که اگر بحث پشتیبانی از تولید مطرح می‌شود، باید شامل چه اقدامات و فعالیت‌هایی باشد و یا چه موانعی باید برطرف گردد. سپس مواردی باید در نظر گرفته شود که بهترین نتیجه را حاصل کند. نکته حائز اهمیت آن است که اگر نگاهی به وضعیت تولیدی که امروز در دنیا انجام می‌شود، صورت گیرد؛ مشاهده می‌شود مفاهیم مرتبط با آن، کاملاً با مفاهیم سنتی حمایت از تولید متفاوت است. در گذشته وقتی به کلمه سرمایه برخورد می‌کردیم، سرمایه را یک مجموعه رقم‌های مالی و نقدینگی می‌یافتیم که قابل شمارش بوده و سرمایه‌دار هم شخصی بود که مالکیت رقمی مشخص از دارایی‌ها را در اختیار داشت؛ اما امروز سرمایه به این مفهوم نیست و مباحث مرتبط با دانش، مفاهیم دیگری را در رابطه با سرمایه تعریف کرده‌اند؛ به نحوی که به تناسب این تغییر، شبکه تصمیم‌گیری نیز تغییر کرده است. در شرایطی که در گذشته، پول یک امکان بوده و ابزار ایجاد آن، کاملاً مشخص بود، اما امروز مفاهیم پول، نقدینگی و منابع انسانی تغییر کرده و ساختارها، دچار دگردیسی شده‌اند؛ پس تا با توجه به این مفاهیم و اتفاقاتی که در دنیا رخ داده، تولید و پشتیبانی را بازتعریف نکرده و بر اساس تعاریف جدید گام برنداریم، اتفاق عمده‌ای در تولید، پشتیبانی و مانع‌زدایی رخ نمی‌دهد؛ بنابراین باید نگاه ما به اصلاح رویه‌های موجود متمرکز شود؛ به خصوص اینکه فضا و کارکردها در تولید و کسب و کار در دنیا تغییر کرده است. امروزه توسعه دنیا در تولیدات مجازی است؛ همانطور که اگر در خوشبینانهترین حالت فرض کنیم که صادرات ایران 60 میلیارد دلار باشد، این رقم در مقایسه با تولید یک دستاورد فناورانه مثل تلگرام که قیمتی 57 میلیارد دلاری و واتس‌اپ که قیمتی 30 میلیارد دلاری دارد، تقریباً ناچیز است؛ ضمن اینکه در سایر دستاوردهای فناورانه‌ای که عمدتاً در رابطه با نظام ارتباطی و جمع‌آوری اطلاعات است نیز، امروز تحول عظیمی در دنیا صورت گرفته و امروز هیچ اطلاعات بازرگانی و اجتماعی مغفول نیست و نظام ارتباطی که بر اساس شبکه‌هایی در دنیا حاکم شده و شکل گرفته، همه اطلاعات را جمع‌آوری و مورد تحلیل قرار می‌دهد که این خود، مبنای تصمیماتی است که در دنیا ملاک حرکت قرار می‌گیرد. پس اگر مفاهیم و کارکردهای عواملی که در تولید، پشتیبانی و مانع‌زدایی از آن، موثر هستند را مرور کنیم، مشخص می‌شود که باید اولویت‌های ما هم در تولید و پشتیبانی تحت تغییر قرار گیرد و بر همین اساس ما در کلان اقتصاد کشور و در شرکت سرمایه‌گذاری امید، باید بر اساس رویدادها و اتفاقاتی عمل کنیم که در صحنه فضای عمومی کسب و کار در دنیا شکل گرفته و بر اساس آن، ما هم باید مسائل عمومی اقتصاد و تولید کشور را بازشناسی کرده و ساختارها و تمامی تصمیماتی که برای اداره کردن امور مرتبط با آن است را مورد بازنگری و تحت سیاستگذاری‌های جدید قرار دهیم.
آقای مهندس ملاحسین آقا در مصاحبه با روابط عمومی شرکت گروه مدیریت سرمایه گذاری گفت؛ شرکت گروه مدیریت سرمایه‌گذاری امید به عنوان بزرگترین هلدینگ معدنی کشور، این روزها علاوه بر سودآوری سرشاری که بر مبنای بازدهی بالاتر از شاخص کل بورس کسب کرده، گام‌های تازه‌ای را برای ورود به حوزه‌های نوین سرمایه‌گذاری برداشته و در حال حرکت به سمت افزایش سرمایه 20 هزار میلیارد تومانی است. این شرکت بزرگ بورسی در سال 1400 که به نام «تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها» نامگذاری شده، تلاش کرده تا از ابتدای امسال با برگزاری جلسات متعدد، مسیر جهش تولید را در شرکت‌های تابعه هموار کرده و موانع مرتبط با سرمایه‌گذاری‌های سودآور را از پیش روی شرکت‌های خود بردارد. جناب آقای مهندس حسین ملاحسین آقا، نایب‌رئیس شرکت گروه مدیریت سرمایه‌گذاری امید به عنوان یکی از اعضای هیأت مدیره این شرکت، بر این باور است که امروز مهمترین کاری که در شرکت سرمایه‌گذاری امید باید مدنظر قرار داد، تدوین یک برنامه توسعه جامع مشترک بین همه شرکت‌ها است تا تمامی ظرفیت‌ها، در کنار تجهیز منابع مالی، راهبردها و برنامه‌هایی را برای یک مسیر توسعه‌ای سودآور در سطح ملی تدوین و عملیاتی کند.
نقش شرکت امید در اقتصاد ایران به چه صورت است و چه چشم‌اندازی را می‌توان برای آن ترسیم کرد؟
برای پاسخ به این سوال ابتدا باید به ساختار اقتصاد ایران در گذشته نگاهی انداخت. به هر حال اقتصاد ایران، طی سال‌های گذشته از یک ساختار کاملاً دولتی برخوردار بوده و چند سالی است که با واگذاری سهام شرکت‌ها، نوع مسئولیت و مدیریت سرمایه در آن تغییر یافته است. بر این اساس، شرکت گروه مدیریت سرمایه‌گذاری امید و بانک سپه نیز در رابطه با این واگذاری‌ها، موقعیت خوبی را انتخاب کرده‌اند و بر همین اساس، امروز این شرکت به عنوان متولی و صاحب بخش عمده‌ای از دارایی‌های معدنی کشور مشغول فعالیت بوده و کرسی‌های در اختیار آن از جهات مختلف حائز اهمیت است. بنابراین امید امروز نزدیک به 70 درصد از معادن سنگ‌آهن ایران را تحت مدیریت و تملک خود دارد و شرکت‌های معدنی و صنعتی که عمدتاً ساختار زنجیره ارزش را در اختیار دارند، در کنار شرکت‌های سیمانی، انرژی و صنعتی فعالیت‌های عمده‌ای را به عهده گرفته است و بنابراین وقتی نگاه می‌کنیم، شرکت سرمایه‌گذاری امید، متمرکز بر زنجیره ارزش بنیادین اقتصاد کشور است و بودن در این بخش، نشانگر نقش و اهمیت امید در اداره کشور به لحاظ صنعتی و اقتصادی است که به طور طبیعی این نقش را باید با توجه به رویدادهایی که در دنیا رخ داده و آن دسته از حرکت‌هایی که تابع فناوری‌ها و روش‌های اداره جدید بنگاه‌های اقتصادی است، بازتعریف نمود تا بتوان در توسعه نقش‌آفرینی کرد؛ در غیر این صورت اگر این شرکت نگاهی به توسعه منطبق بر حرکت فناورانه در دنیا نداشته باشد و صرفاً بر روی دارایی‌های فیزیکی متمرکز شده و از توسعه‌ای که در دنیا رخ می‌هد غافل شود، شاید آینده امیدوارکننده‌ای را برای آن نتوان ترسیم کرد؛ لذا نقش امید در آینده را باید بازتعریف کرد و با توجه به واقعیات و تغییراتی که در پهنه‌های متعدد و متنوع فعالیت‌های مدیریتی و توسعه‌ای دنیا شکل گرفته، مسیر راه را ترسیم کرد.
به نظر شما مهمترین اولویت‌های کاری امید با توجه به این تغییرات چطور تعریف می‌شود؟
با توجه به جایگاهی که اکنون شرکت امید در اقتصاد ایران دارد، مهمترین تمرکزی که باید از این پس در فعالیت‌های خود داشته باشد، تمرکز بر روی مدیریت دارایی‌های خود است؛ به این معنا که این شرکت، توسعه ارزشمندی را در شرکت‌های مختلف زیرمجموعه خود صورت داده و پرتفوی دارای بازدهی مناسبی را در شرکت‌های تابعه دارد. پس بر اساس آن، این بنیان یک دارایی بالفعل و سودآور مناسبی را برای امید و بانک سپه ایجاد کرده است؛ ضمن اینکه در برخی دوره‌ها، مدیرانی که مسئولیت اداره این شرکت را به عهده داشته‌اند، با نگاه توسعه‌ای روی صندلی مدیرعامل تکیه زده و نقش اساسی را در ارتباط با توسعه سرمایه‌گذاری در سایر شرکت‌های زیرمجموعه ایفا کرده‌اند؛ اما با توجه به اینکه عمده صنایع و شرکت‌هایی که در پرتفوی امید قرار دارند، به لحاظ فیزیکی در چارچوب داخلی خود توسعه یافته و تقریباً ظرفیت توسعه فیزیکی آنها تکمیل شده است، به نظر می‌رسد اکنون وجه اضطراری که امید نسبت به گذشته دارد، این است که نقش توسعه‌ای خود را بازتعریف کند؛ چراکه این شرکت‌ها امروز به ظرفیت‌های عمده‌ای از سودآوری رسیده و منابع نقدینگی مناسبی دارند که قابل سرمایه‌گذاری در طرح‌های راهبردی است. پس امروز، مهمترین کاری که در سرمایه‌گذاری امید باید مدنظر قرار داد، تدوین یک برنامه جامع توسعه مشترک بین همه شرکت‌ها است؛ به نحوی که تمامی شرکت‌ها در کنار هم، منابع مالی خود را تجهیز کرده و برنامه‌هایی را برای یک مسیر توسعه‌ای در سطح ملی تدوین کنند. بر این اساس مدیرعامل کنونی شرکت گروه مدیریت سرمایه‌گذاری امید پیشنهاد ایجاد شورای عالی سرمایه‌گذاری را در دولت مطرح کرده‌اند که ایده بسیار خوبی است؛ اما با توجه به اینکه لازمه شکل‌گیری آن، فراهم‌سازی زمینه‌های متعددی در دولت است، به نظر می‌رسد که صندوق سرمایه‌گذاری مشترک امید باید تأسیس شود تا بر اساس یک برنامه جامع فی‌مابین تمامی بنگاههایی که امید در آنها نقش دارد، پروژه‌های توسعه‌ای را در سطح ملی تعریف کند و این لازمه‌اش این است که سند توسعه جامع مبتنی بر سند راهبردی امید بین همه شرکت‌ها نهایی شود و بر اساس آن، این صندوق شکل بگیرد؛ پس به نظر می‌رسد اگر این کار به ثمر رسد، مدل خوبی برای کشور است و امید هم می‌تواند نقش اساسی در پیشرانی توسعه ملی ایفا نماید؛ ضمن اینکه این کار حتماً به سودآوری خواهد رسید و منابع زیادی را برای امید و سهامداران به دنبال خواهد داشت.
با توجه به نامگذاری سال جاری از سوی مقام معظم رهبری، فکر می‌کنید که نمود اصلی این شعار در شرکت‌های سرمایه‌گذاری به چه شکلی بروز و ظهور پیدا می‌کند؟
در بحث مربوط به حمایت از تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها، دو برداشت می‌توان داشت؛ به نحوی که باید بررسی کرد که قوانین، مقررات و رویه‌های موجود را چطور باید اصلاح کرد تا موانع، کاهش یافته و فضای بهتری برای کسب و کار ایجاد شود و در عین حال، مفهوم تولید را در دنیای امروز یکبار دیگر مرور کرد؛ به این معنا که اگر بحث پشتیبانی از تولید مطرح می‌شود، باید شامل چه اقدامات و فعالیت‌هایی باشد و یا چه موانعی باید برطرف گردد. سپس مواردی باید در نظر گرفته شود که بهترین نتیجه را حاصل کند. نکته حائز اهمیت آن است که اگر نگاهی به وضعیت تولیدی که امروز در دنیا انجام می‌شود، صورت گیرد؛ مشاهده می‌شود مفاهیم مرتبط با آن، کاملاً با مفاهیم سنتی حمایت از تولید متفاوت است. در گذشته وقتی به کلمه سرمایه برخورد می‌کردیم، سرمایه را یک مجموعه رقم‌های مالی و نقدینگی می‌یافتیم که قابل شمارش بوده و سرمایه‌دار هم شخصی بود که مالکیت رقمی مشخص از دارایی‌ها را در اختیار داشت؛ اما امروز سرمایه به این مفهوم نیست و مباحث مرتبط با دانش، مفاهیم دیگری را در رابطه با سرمایه تعریف کرده‌اند؛ به نحوی که به تناسب این تغییر، شبکه تصمیم‌گیری نیز تغییر کرده است. در شرایطی که در گذشته، پول یک امکان بوده و ابزار ایجاد آن، کاملاً مشخص بود، اما امروز مفاهیم پول، نقدینگی و منابع انسانی تغییر کرده و ساختارها، دچار دگردیسی شده‌اند؛ پس تا با توجه به این مفاهیم و اتفاقاتی که در دنیا رخ داده، تولید و پشتیبانی را بازتعریف نکرده و بر اساس تعاریف جدید گام برنداریم، اتفاق عمده‌ای در تولید، پشتیبانی و مانع‌زدایی رخ نمی‌دهد؛ بنابراین باید نگاه ما به اصلاح رویه‌های موجود متمرکز شود؛ به خصوص اینکه فضا و کارکردها در تولید و کسب و کار در دنیا تغییر کرده است. امروزه توسعه دنیا در تولیدات مجازی است؛ همانطور که اگر در خوشبینانهترین حالت فرض کنیم که صادرات ایران 60 میلیارد دلار باشد، این رقم در مقایسه با تولید یک دستاورد فناورانه مثل تلگرام که قیمتی 57 میلیارد دلاری و واتس‌اپ که قیمتی 30 میلیارد دلاری دارد، تقریباً ناچیز است؛ ضمن اینکه در سایر دستاوردهای فناورانه‌ای که عمدتاً در رابطه با نظام ارتباطی و جمع‌آوری اطلاعات است نیز، امروز تحول عظیمی در دنیا صورت گرفته و امروز هیچ اطلاعات بازرگانی و اجتماعی مغفول نیست و نظام ارتباطی که بر اساس شبکه‌هایی در دنیا حاکم شده و شکل گرفته، همه اطلاعات را جمع‌آوری و مورد تحلیل قرار می‌دهد که این خود، مبنای تصمیماتی است که در دنیا ملاک حرکت قرار می‌گیرد. پس اگر مفاهیم و کارکردهای عواملی که در تولید، پشتیبانی و مانع‌زدایی از آن، موثر هستند را مرور کنیم، مشخص می‌شود که باید اولویت‌های ما هم در تولید و پشتیبانی تحت تغییر قرار گیرد و بر همین اساس ما در کلان اقتصاد کشور و در شرکت سرمایه‌گذاری امید، باید بر اساس رویدادها و اتفاقاتی عمل کنیم که در صحنه فضای عمومی کسب و کار در دنیا شکل گرفته و بر اساس آن، ما هم باید مسائل عمومی اقتصاد و تولید کشور را بازشناسی کرده و ساختارها و تمامی تصمیماتی که برای اداره کردن امور مرتبط با آن است را مورد بازنگری و تحت سیاستگذاری‌های جدید قرار دهیم.
